Rioja is een van de bekendste wijnregio’s uit Spanje en staat bekend om zijn krachtige, volle wijnen met voornamelijk veel houtrijping. Rioja ligt in het noorden van Spanje in de vallei van de Ebro rivier. Rioja bestaat uit de subgebieden Rioja Baja, Alta en de Alavesa. De Alta en Alavesa liggen hoger dan de Baja (laag in het Spaans), en produceren de mooiste Rioja’s dankzij de iets lagere temperaturen en armere bodem. De vuistregel bij druiven is vaak: hoe armer de bodem, hoe harder de druif moet werken om te kunnen rijpen, en daarmee een veel complexer sap produceert dan een druif die van alle gemakken is voorzien.

Typisch Rioja

Rioja was de eerste DO voor kwaliteitswijn in Spanje en staat voornamelijk bekend om zijn houtgerijpte rode wijnen. Deze wijnen zijn hoofdzakelijk gemaakt van de Tempranillo ruif, die bekend staat om zijn rijke, fruitige aroma’s en een groot rijpingspotentieel heeft. De Tempranillo wordt regelmatig aangevuld met Garnacha, Mazuelo (Carignan) en Graciano.

De Classificatie van Rioja wijnen is gebaseerd op het rijpingsproces wat op houten vaten plaatsvindt als op de fles. Deze classificatie vind je meestal terug op het etiket.

• Joven (jong) – geen rijpingseisen
• Crianza
  • Rood: minimaal 24 maanden gerijpt (2jr) , waarvan minimaal 12 op hout
  • Wit/Rosado: minimaal 6 maanden op hout gerijpt
• Reserva
  • Rood: minimaal 36 maanden gerijpt (3jr), waarvan minimaal 12 op hout en 6 op fles
  • Wit/Rosado: minimaal 24 maanden gerijpt (2jr), waarvan 6 op hout
• Gran Reserva
  • Rood: minimaal 60 maanden gerijpt (5jr), waarvan minimaal 24 op hout en 24 op fles
  • Wit/Rosado: minimaal 60 maanden gerijpt (5jr), waarvan 6 op hout

Ook in Rioja zijn ze aan het vernieuwen. Het Nieuwe Rioja wil zich onderscheiden met traditie en diversiteit, daarnaast steeds meer met herkomst. Wat betreft diversiteit komt er zoals gezegd meer focus op witte wijn. Zowel van traditionele (viura, malvasía) als nieuwe inheemse (denk vooral aan tempranillo blanco, een natuurlijke witte mutatie van de tempranillo tinto) en internationale druivenrassen. Ook rosé en mousserend zullen meer ruimte krijgen.

Terroir

Nu steeds naast het onderscheid tussen traditionele en modern gemaakte Rioja zien we steeds meer de aandacht voor “terroirwijn”. Wijn met een nauwer afgebakende herkomst. Producenten begonnen vanaf de jaren 90 te experimenteren met minder houtinvloed door meer Frans- in plaats van Amerikaans eikenhout te gebruiken. Daarnaast lag de focus op meer fruit- en extract rijke wijnen. Tegenwoordig wil niet meer iedereen een wijn die bepaald wordt door het eikenhout, maar is er steeds meer vraag naar terroir wijnen. Daarom is onder andere in 2017 de nieuwe categorie Viñedo Singular (single vineyard) in het leven geroepen.

Nieuwe categorie Viñedo Singular

Interessant is echter de nieuwe, additionele Viñedo Singular vermelding, aangezien aan deze categorie ook een reeks strengere kwaliteitseisen verbonden is. Zo moeten de wijnstokken minimaal 35 jaar oud zijn, de druiven met de hand geplukt worden en worden de rendementen nog 20% strenger beperkt (rood max. 33 hl/ha, wit 45 hl/ha). De Consejo Regulador geeft als regulerend en controlerend orgaan garantiezegels af die de waarheid van de informatie op het etiket inclusief de herkomst garanderen.

Extra info voor de liefhebber:

• Rioja Alavesa  (Alavaprovincie)
  Dit gebied is goed voor ongeveer 21% van de totale oppervlakte in de Rioja- wijnstreek. Het is gelegen in het zuidelijke puntje van het Baskenland, langs de Franse route van de weg naar Santiago de Compostela.
  De wijnproductie van de Rioja Alavesa is beïnvloed  en bevorderd door de eeuwen heen, door religieuze ordes. De meeste wijngaarden in Rioja Alavesa zijn gelegen aan de voet van de Sierra de Tolono gebergte. De bodem is slecht, en bevat een hoog gehalte klei en kalksteen, zodat de wijnstokken zijn verder uit elkaar geplant. Wijnen die hier geproduceerd hebben een hogere zuurtegraad dan de andere Rioja subregio’s. De primaire soorten gebruikt in de rode wijnen van de Tempranillo en Graciano gebied zijn, terwijl Viura druiven worden gebruikt in de witte wijnen. De meeste wijngaarden gebruiken Alavesa Rioja Tempranillo, in combinatie met kleine hoeveelheden Viura druiven (minder dan 15% is toegestaan).
  Er heerst een Atlantische Oceaan klimaat.
• Rioja Alta: (Noordwestelijke hoogland)
  Eveneens voornamelijk Atlantische Oceaan klimaat en een bodem van kalkhoudende klei, wat klei en alluviale bodems
• Rioja Baja (Navarra en La Rioja)
  Een droger en warmer klimaat, ijzerhoudende klei en alluviale bodems